Misplaatst gevoel van trots

Wij Nederlanders zijn goed in veel dingen. Soms - of misschien wel vaak - zijn zaken in Nederland dan ook beter geregeld dan in vele andere landen. Maar wat we vaak lijken te vergeten is dat dit soms - of misschien wel vaak - ook niet het geval is. Het lijkt soms of we lijden aan een bepaalde superioriteitswaanzin, een misplaatst gevoel van trots omdat wat wij in Nederland hebben bereikt nu eenmaal het product van onze bijzondere volksgeest zou zijn. We zagen het tijdens de economische crisis, toen Dijsselbloem suggereerde dat ze in Griekenland die crisis danken aan het feit dat zij nu eenmaal niet in staat zijn verstandig met geld om te gaan. Ze maken dat enkel maar op aan 'drank en vrouwen'. Zo werd het in Nederland toch al heersende idee, dat Grieken als het even kan nog voor hun adolescentie op pensioen gaan en er graag een zooitje van maken, voor veel Nederlanders nog maar eens bevestigd. (Overigens is dit onwaar: Grieken werken gemiddeld het langste door van vrijwel alle Europeanen, ook werken zij gemiddeld veel meer uren per week dan de Nederlander.) We zagen het ook tijdens de coronacrisis, toen Rutte sprak van een ‘intelligente lockdown', alsof wij deze onbekende ziekte als vanzelfsprekend beter te lijf konden gaan dan welk land dan ook. 'We are smart people', sprak een onbezorgde Nederlander op TV, toen werd gevraagd of hij voor het virus en de gevolgen ervan vreesde. In de praktijk viel dat tegen en bungelden we regelmatig onderaan de ranglijsten. En ook in de huidige crisis, de oorlog in Oekraïne, spreekt de regering over ‘ruimhartige opvang' van vluchtelingen, terwijl er in de praktijk maar weinig van de grond komt. Ondertussen zijn er de verhalen van mensen die met de beste bedoelingen vluchtelingen in huis nemen zonder ook maar enige consideratie te hebben voor de cultuurverschillen die je daarmee ook in huis haalt. Waarom zou je ook, onze cultuur werkt toch geweldig? Doe hoe wij doen en alles komt goed! Ik ontmoette laatst in de trein een Oekraïense dame met precies zo'n ervaring. Zij wil na slechts enkele weken al weg. De huizen zijn zo duur dat ze alle hoop daarop heeft opgegeven, de familie waar ze is opgevangen ziet haar als een soort gezinsuitbreiding, iemand die ze kunnen opvoeden en dingen kunnen leren, want in Oekraïne weten ze vast niet wat wij hier allemaal weten. Nu vlucht ze alweer. Naar Duitsland - dat is nog het ergst.