Plan voor drijvend zonnepark in Cattenbroekerplas bij Woerden

WOERDEN • Een drijvend zonnepark in de Cattenbroekerplas waar de lokale bevolking van profiteert. Dat is wat Woerden Energie voor ogen heeft.

Het park zou met 33.000 panelen jaarlijks 16,2 GWh aan duurzame stroom kunnen opwekken, voldoende voor het elektriciteitsverbruik van bijna vijfduizend huishoudens. “Daarmee kan het park een substantiële bijdrage leveren aan de verduurzaming van de energievoorziening in Woerden”, zegt Koen Hordijk. Hij is voorzitter van Woerden Energie, de lokale (onafhankelijke) energiecoöperatie die drie jaar geleden is opgezet. Dit om de gemeente te helpen met de energietransitie.

Voor Woerden ligt er, net als voor alle gemeenten in Nederland, een flinke opgave in het verschiet. In 2030 moet er ruim de helft minder CO2 worden uitgestoten ten opzichte van 1990. Woerden wil een bijdrage leveren door lokaal 160 GWh duurzame stroom te produceren, in de vorm van wind- en zonne-energie. De vraag is alleen hoe? In het rapport Energielandschap Woerden geeft Woerden Energie een voorzet. “In dit rapport hebben we hele concrete projecten geformuleerd”, verklaart Hordijk. “Alle projecten hebben we uitgebreid onderzocht op hun haalbaarheid.”

Zonnegaard
Het grootste deel van de 160 GWh stroom moet worden opgewekt door het windpark in polder Reijerscop, zo’n 80 GWh. Daarnaast moeten zonnepanelen op daken 40 GWh opleveren en een ‘zonnegaard’ in Barwoutswaarder (met zo’n 25.000 zonnepanelen) 13,5 GWh. Een ander project is de aanleg van een energietuin in Cattenbroek met een opbrengst van 8,9 GWh. “De tuin is een combinatie van zonnepanelen met recreatieve voorzieningen”, legt Hordijk uit. “Het gaat om een strook langs de A12 die niet geschikt is om duurzame landbouw op te bedrijven. Je zou die strook kunnen inrichten als recreatiegebied met veel groen, wandelpaden en picknickplekken.”

Het plan voor een drijvend zonnepark in de Cattenbroekerplas (16,2 GWh) is misschien wel het meest opvallend. De 33.000 panelen zouden 9,4 van de totale oppervlakte van 40 hectare bedekken. De plas is om meerdere redenen zeer geschikt, stelt Hordijk. “Panelen op water leveren door de extra waterreflectie veel zonnestroom op. Je hoeft ook geen kostbare landbouwgrond op te offeren. Omwonenden hebben er geen last van, want om het park heen liggen drijvende plantenbakken. Veel van de activiteiten op het water kunnen ‘gewoon’ doorgaan. Ander voordeel is dat de plas gemeentelijk bezit is. Je kunt dus snel aan de slag met de aanleg ervan.”

• De Cattenbroekerplas in Woerden. - Floris Bakker

Hordijk beseft dat het plan niet ‘zomaar’ wordt omarmd. Om weerstand weg te nemen moet het project (en ook de andere projecten) voor de helft in lokaal eigendom komen. “Burgers moeten kunnen participeren in het project. Dan zijn die panelen niet van een ander, maar deels je eigendom en kijk je er heel anders tegenaan. Het draagvlak voor dergelijke projecten moet ook groeien. Door de hoge energieprijzen is het voor iedereen duidelijk dat het beter is om zelf te voorzien in je energiebehoefte. Ik vergelijk het maar met de windturbines die er gaan komen. Iedereen leek wel tegen, maar inmiddels denken inwoners er heel anders over.”

Omgevingsfonds
Om de omgeving te laten profiteren van de opwek van duurzame energie, komt er een omgevingsfonds. Hordijk: “Inwoners hebben niet gevraagd om windturbines en zonnepanelen. Daarom zou je jaarlijks een deel van de opbrengst moeten reserveren voor de verbetering van de leefomgeving.” Ook moet er een energiebank komen, om inwoners die kampen met energiearmoede te ondersteunen. “De hele energietransitie kent een sterk sociaal component”, legt Hordijk uit. “Nu de energieprijs stijgt, voelen alle mensen dat in hun portemonnee. Inwoners met een goed inkomen kunnen die prijsverhoging nog wel opvangen. Zij hebben vaak ook de mogelijkheid om hun huis te verduurzamen. Mensen met een laag inkomen kunnen dat niet. De energiebank moet zorgen dat verduurzaming ook voor hen mogelijk is.”

Het rapport van Woerden Energie is net voor de kerst aangeboden aan het college en doorgestuurd naar de raad. Reacties heeft Hordijk nog niet gekregen, “maar dat komt nog wel. Het is de bedoeling om een thema-avond te organiseren waarin we de inhoud van ons rapport toelichten. Woerden moet hoe dan ook een tandje bijzetten als het gaat om de energietransitie. Voor je het weet is het 2030 en ben je te laat.”