Boek ‘Naar het Wilde Oosten’ van Dick van Nisius verschijnt postuum
Algemeen
882
keer gelezen
WOERDEN • Tien jaar werkte Dick van Nisius aan ‘Naar het Wilde Oosten’ over de kolonisatie van Nieuw-Guinea. Door zijn overlijden in september 2019 werd het boek niet gepubliceerd. “Alle teksten waren klaar,” vertelt zijn vrouw Nelleke. “De structuur stond al helemaal,” aldus goede vriend Tjeerd Koudenburg.
Nelleke en Dick reisden veel naar Indonesië, zo ook een jaar of vijfentwintig geleden.” We kwamen op een groot Indonesisch passagiersschip in contact met een Papoea jongen die vroeg of wij zijn Nederlandse adoptievader kenden.” Dat was voor hen aanleiding om zich te verdiepen in de geschiedenis van Nieuw Guinea.
Geld inzamelen
Ze kwamen geregeld in Indonesië en zamelden geld in. “In 1995 op het Minkema College voor een kraamkliniek. We gingen er met drie leerlingen naartoe om het sponsorgeld te brengen.” Twee jaar later volgde een actie op het Kalsbeek College. “Een christelijke school op Sumatra liep achter met computers, werd niet gesteund door de regering, dus zamelden we geld in.”
Eerbetoon
Tjeerd woonde lange tijd beroepsmatig in Indonesië. “Wij deelden onze belangstelling voor dit land ook met andere goede vriend Theo Aarsen.” Samen besloten ze al tijdens de uitvaart het boek van Dick uit te geven. “Postuum, als eerbetoon aan iemand die zijn talent gebruikte als schrijver en verhalenverteller, zoals over de oorlogsperiode in Woerden of over een stewardess die op tragische wijze aan haar einde kwam.”
Nelleke. “We vormden een goed team: Theo deed de opmaak, ik had onze ervaringen en Tjeerd veel feitelijke kennis.”
Twee ontdekkingsreizen
Het boek speelt zich grofweg af van 1830 tot 1860 en gaat over twee ontdekkingsreizen naar Papoea Nieuw-Guinea. Tjeerd: “De eerste reis met de zeilschepen Triton en Iris had tot doel een bestuurspost op te zetten en het gebied te verkennen.”
Dat mislukte volkomen. “Er was veel sterfte door ziektes en gevechten,” weet Nelleke. “Ze bleven er tot 1836.”
De tweede reis was een exploratietocht langs de noordkust met stoomschip Etna en een zeilschip. “Ontdekken wat er te halen was, of het levensvatbaar zou zijn, hoe het klimaat was en of er voldoende diepgang voor grote schepen was.” Tjeerd: “Er was vooral interesse in steenkool, van belang voor de opkomende industrialisatie.”
Anekdotes
Het boek bevat ook anekdotes. “Over een adellijke man uit Turijn die vanwege zijn seksuele geaardheid gedwongen op reis ging.” Hij werd een bekende ontdekkingsreiziger. “Als Dick had gekund was hij naar het speciale museum in Turijn gegaan,” aldus Nelleke.
Of het verhaal van de vermiste koksjongen die door de Papoea’s te koop werd aangeboden of de ontdekkingsreiziger Carstenz die bij terugkomst in Nederland rond 1620 uitgelachen werd omdat hij besneeuwde bergtoppen had gezien,” vervolgt Tjeerd. “Weet je waar de naam Nieuw-Guinea vandaan komt? Van een Spanjaard die er rond 1600 even aan land ging. De bijzondere mensen deden hem denken aan de inwoners van Guinee in Afrika.”
Het ruim 200 pagina’s tellende boek was vorig jaar september al klaar maar door corona werd de lancering steeds gecanceld. Nu is er voor genodigden een bescheiden bijeenkomst en ligt ‘Naar het Wilde Oosten’ vanaf maandag 6 september bij De Kler in de winkel.
Winny van Rij